Khi bạn bắt đầu với bộ môn Yoga, có lẽ không ít lần bạn nghe đến khái niệm thảm định tuyến. Vậy, thảm Yoga định tuyến là gì và tại sao nó được không ít người tập Yoga khuyên dùng? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc và hướng dẫn bạn chọn thảm phù hợp với bản thân.
1. Thảm Yoga định tuyến là gì?
Định tuyến nghĩa là bạn cần định vị và sắp xếp các bộ phận cơ thể, từ chân, đùi, xương chậu, cột sống, vai, đến đầu để phù hợp với từng động tác Yoga. Có như vậy, bạn mới tạo được sự vững chắc, cân bằng, và linh hoạt trong quá trình tập luyện.
Thảm định tuyến (Alignment Yoga Mat), là loại thảm Yoga giúp bạn định tuyến dễ dàng hơn. Cụ thể, thảm này có các điểm và đường định tuyến được in chìm xuống bề mặt để minh họa vị trí đặt tay và chân, giúp hình thành tư thế Yoga chính xác.
Mỗi thảm Yoga có thể có một hoặc nhiều đường định tuyến với ý nghĩa khác nhau. Dưới đây là một số điểm và đường cơ bản:
- Hoa sen (the lotus): Ở trung tâm của thảm, bạn có thể nhìn thấy một hình hoa sen cách điệu. Hình này vừa mang tính chất trang trí và biểu tượng cho sự giác ngộ và trọn vẹn của Yoga, vừa giúp định hướng cơ thể khi ngồi hoặc đứng ở tư thế chuẩn bị. Trọng tâm cơ thể của bạn sẽ đặt vào chính giữa bông hoa sen.
- Đường kẻ trung tâm (central line): Giống như tên gọi, đường này nằm ở trung tâm thảm, kéo dài dọc từ điểm đầu thảm và đi qua hình hoa sen ở trung tâm thảm. Đường này giúp chia thảm thành hai phần đối xứng. Khi luyện tập, lưng và cột sống của bạn phải nằm trên đường kẻ này.
- Đường kẻ đầu cuối (end to end lines): Đường này giúp xác định vị trí đặt hai tay và hai chân cạnh nhau. Nếu không có đường này, bạn có thể đặt hai tay hoặc hai chân lệch nhau, dẫn đến mất cân bằng và tệ hơn là các chấn thương về vai và khớp.
- Các đường kẻ 45° (45° lines): Các đường này sẽ hỗ trợ bạn trong các tư thế yêu cầu đứng chân trước và chân sau. Khi đó, mũi chân trước sẽ đặt song song với đường kẻ đầu, và gót chân sau xoay theo hướng song song với đường kẻ 45°. Cần nhớ rằng, hai chân sẽ đặt ở hai bên đường kẻ trung tâm để tạo ra một thế cân bằng và vững chắc. Tuy vậy, 45° chỉ là góc đứng phổ biến chứ không phải bắt buộc, nên một số thảm định tuyến sẽ không có đường này.
- Điểm đảo chiều (pivot points): Đây cũng là một điểm định tuyến không bắt buộc và chỉ có ở một số thảm. Điểm này nằm ở giữa đường đầu cuối và đường 45° nhằm giúp bạn xác định vị trí đặt bàn tay và bàn chân khi làm động tác ngửa ra sau.
2. 3 lợi ích của thảm Yoga định tuyến
Thảm Yoga định tuyến mang lại nhiều lợi ích quan trọng, cho cả người mới tập Yoga hay những người tập chuyên nghiệp. Nhìn chung, các thảm này giúp duy trì sự cân bằng, ổn định và thoải mái cho cơ thể, đồng thời, giảm thiểu nguy cơ chấn thương trong suốt buổi tập luyện.
2.1. Hỗ trợ định vị chính xác
Khi mới tập Yoga, bạn thường loay hoay không biết đặt tay và chân ở đâu trên thảm – đặc biệt khi bạn tập một mình thông qua các video hướng dẫn. Khi cố gắng bắt chước động tác của huấn luyện viên hoặc làm theo mô tả, bạn dễ mất cân bằng hoặc có nguy cơ đau nhức cơ thể. Đây là dấu hiệu của việc sai định tuyến.
Theo nghiên cứu trên trang Archives of Pharmacy Practice, luyện tập không đúng tư thế như vậy trong một khoảng thời gian còn có thể gây căng cơ, bong gân, gãy xương, thoát vị đĩa đệm, hay nghiêm trọng hơn là tổn thương dây thần kinh thắt lưng.
Bằng cách sử dụng thảm định tuyến, bạn sẽ xác định vị trí đặt tay, chân và cơ thể một cách chính xác ngay từ đầu để duy trì tư thế đúng, cân bằng và chính xác. Về lâu dài, bạn sẽ quen với các vị trí đánh dấu trên thảm và có thể tự định tuyến cơ thể mà không cần đường kẻ.
2.2. Cải thiện cân bằng và sự tập trung
Đứng đúng vị trí ngay từ đầu giúp bạn tiết kiệm thời gian và tâm sức điều chỉnh tay và chân trong quá trình tập Yoga. Như vậy, tâm lý bạn sẽ thoải mái và không còn bị phân tâm khi thực hiện chuỗi động tác nữa.
Đồng thời, đường trung tâm sẽ nhắc nhở bạn đặt chân ở hai bên thảm để cải thiện sự cân bằng. Ngược lại, nếu không có đường định tuyến, nhiều người mới tập thường bị di chuyển lệch về một bên thảm khiến họ mất thăng bằng và ngã gây chấn thương.
2.3. Mở rộng không gian tập luyện
Với các đường định tuyến, động tác của bạn sẽ gọn gàng hơn trong phạm vi các đường định tuyến. Từ đó, bạn có thể dễ dàng mở rộng không gian tập luyện của mình và thực hiện các động tác Yoga nâng cao hoặc với biên độ lớn hơn. So với thảm thường không có định tuyến, bạn dễ gặp tình trạng đặt tay chân quá biên độ, dẫn đến khó khăn khi cử động ở không gian rộng.
3. Đối tượng nên dùng thảm Yoga định tuyến
Dù mới tập Yoga hay là đã tập Yoga được một thời gian, bạn đều có thể dùng thảm định tuyến.
- Đối với người bắt đầu: Thảm định tuyến giúp người mới xác định được các vị trí chính xác của tay, chân, và trục cơ thể khi thực hiện các động tác cơ bản. Điều này giúp cơ thể làm quen với thảm và tạo thói quen sử dụng tay và chân một cách chính xác. Nhờ vậy, họ có thể tránh chấn thương không cần thiết.
- Đối với người chuyên nghiệp: Những người tập Yoga chuyên nghiệp có thể tự xác định vị trí tay và chân, nên họ có thể sử dụng các thảm thông thường. Tuy vậy, các đường định tuyến vẫn hữu ích trong việc nâng cao sự chính xác và tập trung khi tập, thay vì phải phân tâm đặt câu hỏi là nên để tay và chân ở đâu. Từ đó, người tập chuyên nghiệp có thể mở rộng không gian tập và thử thách với các tư thế nâng cao hơn.
4. 5 lưu ý khi chọn thảm Yoga định tuyến
Nếu bạn chưa mua thảm Yoga định tuyến thì dưới đây là một vài lưu ý quan trọng để giúp bạn chọn được thảm phù hợp và có thể thực hiện các động tác ở trên.
- Độ dày: Thảm Yoga định tuyến thường có độ dày lớn hơn so với thảm thông thường. Độ dày từ 6 – 8 mm giúp cung cấp độ đệm tốt hơn và hỗ trợ tốt cho các tư thế yêu cầu ổn định.
- Chất liệu: Chất liệu của thảm Yoga định tuyến cần được lựa chọn cẩn thận để đảm bảo không gây hại cho sức khỏe người dùng và môi trường. Các chất liệu an toàn và phổ biến cho thảm định tuyến bao gồm cao su tự nhiên, PVC (Polyvinyl chloride), TPE (Thermoplastic elastomers). Trong đó, chất liệu cao su tự nhiên rất được ưa chuộng vì độ bền, độ đàn hồi và khả năng chống trượt tốt.
- Độ bám: Để đảm bảo an toàn và ổn định trong quá trình tập luyện, thảm Yoga định tuyến cần có độ bám tốt. Rãnh định tuyến trên thảm giúp tăng cường độ bám. Kiểm tra xem thảm có lớp cao su không trượt hoặc các điểm định tuyến chất lượng để đảm bảo tăng cường độ bám.
- Kích thước: Chọn kích thước thảm Yoga định tuyến phù hợp với không gian tập luyện của bạn. Thảm cần đủ rộng và dài để bạn thoải mái di chuyển và thực hiện các động tác mà không bị hạn chế không gian.
- Thiết kế và màu sắc: Chọn một thiết kế và màu sắc phù hợp với sở thích và tính cách cá nhân của bạn. Tuy không ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu năng tập luyện, nhưng thiết kế và màu sắc hợp ý có thể làm bạn cảm thấy thoải mái và tạo cảm hứng trong quá trình tập Yoga.
5. Các câu hỏi thường gặp (FAQs)
5.1. Người mới tập Yoga có nên dùng thảm định tuyến không?
Với những tác dụng của thảm định tuyến so với thảm thông thường, chúng tôi đặc biệt khuyên dùng cho người mới tập Yoga vì nó có thể hỗ trợ thực hiện đúng các tư thế ngay từ khi bắt đầu, từ đó, giảm thiểu nguy cơ chấn thương. Theo thời gian, khi đã tự tin với khả năng định tuyến của bản thân, bạn có thể đổi sang thảm Yoga thông thường.
5.2. Bao lâu thì nên thay thảm định tuyến?
Câu trả lời phụ thuộc vào mức độ sử dụng của bạn cũng như chất liệu và chất lượng gia công của thảm. Thông thường, thảm Yoga định tuyến có tuổi thọ dài và có thể sử dụng trong vòng vài năm nếu được bảo quản và vệ sinh đúng cách. Tuy nhiên, nếu các đường định tuyến bị mờ hoặc bạn thấy hay bị trượt trên thảm, chúng tôi khuyên bạn nên thay mới để đảm bảo sự hiệu quả và an toàn trong quá trình tập luyện.
5.3. Làm thế nào để vệ sinh thảm định tuyến để không mờ các đường kẻ?
Để vệ sinh thảm định tuyến và giữ cho các đường kẻ không bị mờ đi, bạn có thể thực hiện các bước sau:
- Sử dụng một khăn ẩm hoặc bình xịt phun nước và chất tẩy rửa nhẹ (không chứa hóa chất mạnh) để lau sạch bề mặt thảm. Tránh sử dụng chất tẩy rửa có chứa cồn hoặc hóa chất gây hại có thể làm mờ các đường kẻ trên thảm.
- Sau khi lau sạch bằng nước, lau khô thảm bằng một khăn sạch và để thảm tự nhiên khô hoàn toàn trước khi sử dụng.
- Tránh tiếp xúc với các chất lỏng, dầu mỡ hoặc chất tẩy rửa mạnh có thể làm mờ các đường kẻ và gây hại cho chất liệu thảm.
5.4. Bạn có thể tự học Yoga một mình với thảm định tuyến không?
Bạn hoàn toàn có thể tự tập Yoga và thảm định tuyến sẽ đóng vai trò như một người thầy hữu ích giúp bạn định hướng cơ thể. Bạn có thể kết hợp bằng việc xem các video hướng dẫn tập hoặc đăng ký một khóa Yoga online. Tuy vậy, bạn cũng có thể tập cùng với bạn bè đã có kinh nghiệm hoặc một giáo viên Yoga để giúp bạn hiểu rõ về kỹ thuật và sửa sai kịp thời để tránh chấn thương.
Sau khi đã hiểu thảm Yoga định tuyến là gì, nếu bạn mong muốn sở hữu những vật dụng hỗ trợ tập Yoga hữu ích, đừng ngần ngại ghé qua gian hàng của Decathlon để chọn cho mình những sản phẩm phù hợp nhất. Dựa theo những gợi ý trên đây, mong bạn sẽ có những trải nghiệm tập luyện hiệu quả và an toàn!
